राज्यशास्त्र सराव पेपर 73

…… च्या मुलूभूत हक्कांवर निर्बंध आणून राज्य सरकार काही विशिष्ट परिस्थितीमध्ये लोकहितासाठी निशस्त्र व शांततापूर्ण जमावाला निर्बंधित करू शकते.

भारताच्या संविधानाची मूल प्रत इंग्रजीमध्ये ……. द्वारा हस्तलिखित करण्यात आली आहे .

खालीलपैकी कोणत्या बाबी समवर्ती सूचीचा भाग आहे?

विधान परिषदेच्या सदस्यांचा कार्यकाळ किती वर्षाचा आहे?

भारतीय राज्यघटनेने स्वीकारलेल्या संसदीय पद्धतीत कोण खरा प्रमुख असतो?

संघीय शासन व्यवस्थेमध्ये———–

स्थानिक स्वराज्य संस्था हा विषय कोणत्या सूचीत आहे?

भारतीय राज्यघटनेच्या उद्देशपत्रिकेत धर्म निरपेक्ष आणि समाजवादी या शब्दांचा समावेश १९७६ च्या _______ घटना दुरुस्ती नुसार करण्यात आला.

खालील विधाने विचारात घ्या. _x000D_
अ) ब्रिटनमध्ये पंतप्रधान हे सामान्य गृहाचेच सदस्य असले पाहिजे. _x000D_
ब) भारतात कोणत्याही सभागृहाचा सभासद नसलेल्या व्यक्तीची पंतप्रधान म्हणून नेमणूक होवू शकते. _x000D_
वरीलपैकी कोणते/ती विधान/ने बरोबर आहेत ?

नागरिकांसाठी खालीलपैकी कोणती कर्तव्ये विहीत करण्यात आलेली आहेत? _x000D_
अ) ग्रामपंचायतीचे संघटन करणे. _x000D_
ब) उत्पन्नातील विषमता कमी करणे. _x000D_
क) देशाचे संरक्षण करणे _x000D_
ड) लष्करी सेवा बजावणे. _x000D_
ई) समान नागरी कायदा निश्‍चित करणे _x000D_
फ) सार्वजनिक निवडणूकांमध्ये मतदान करणे.

____ हे भारताचे २५ वे राज्य बनले.

ओ.बी.सी. चळवळ ____ प्रभावित झाली.

भारतीय नागरिकांच्या ___ अधिकारांचा समावेश घटनेच्या विभाग ३ कलम १४ ते १८ मध्ये केला आहे.

राष्ट्रपतींकडून लोकसभेमध्ये ___अॅग्लो इंडियन सदस्य नेमले जातात.

४४ व्या घटना दुरुस्तीमद्धे मूलभूत अधिकारांच्या यादीतून कोणता अधिकार काढून टाकण्यात आला.

……… हाऊसचे अधिकार व विशेषाधिकारांचे त्यांच्या समित्या आणि सदस्य ह्यांचे संरक्षक आहेत.

राज्यपालाची नेमणूक कोण करतात.

भारतीय राज्यघटनेचा कोणता अनुच्छेद ‘नवीन राज्यांची निर्मिती’ या विषयाशी निगडीत आहे.

भारतीय संविधानाने मान्यता दिलेल्या मूलभूत अधिकारांमध्ये कोणत्याही व्यवसायाचे किंवा व्यवसायाचे व्यवहार करण्याचा आधिकार ……….

अनुसूचित जातींसाठी किती जागा लोकसभेत आरक्षित ठेवल्या जातात?

भारतातील पहिल्या महिला मुख्यमंत्री ……. होत्या.

खालीलपैकी कोणते अधिकार भारतीय राज्यघटनेच्या अनुच्छेदांशी जुळत नाहीत ?

खालीलपैकी कोणते तत्व राज्यधोरणाच्या निर्देशक तत्त्वांमध्ये दिले गेलेले नाही ? अ) काम करण्याचा हक्क ब) काम आणि प्रसुतीपश्च्यात रजा यासाठी न्याय आणि अनुकूल परिस्थितीची / वातावरणाची तरतूद करणे.

खालीलपैकी कोणची नियुक्ती राष्ट्रपती करत नाहीत?

लोकसभेच्या निवडणुकीची ताकद 525 वरुन 545 पर्यंत कधी बदलली?

लोकप्रतिनिधी कायदा 1951 च्या 34 (1) (बी) अनुसार, विधानसभा निवडणुकीसाठी निवडणूक लढविणार्‍या सर्वसाधारण उमेदवाराला …….. एवढी अनामत रक्कम भरावी लागते.

दमन आणि दीव चे उच्च न्यायालय ……… येथे आहे.

देशात संसदीय मतदारसंघ किती आहेत आणि लोकसभेत किती जागा असतात?

राज्यधोरण निर्देशक तत्वांमधील कोणत्या कलमामध्ये कामगारांचा व्यवस्थापनातील सहभाग निश्चित करण्याची तरतूद केली आहे ?

संविधानाच्या कोणत्या अनुसूचित राष्ट्रपती, राज्यपाल, मुख्य न्यायाधीश, उच्च न्यायालयाचे आणि सर्वोच्च न्यायालयाचे न्यायाधीश, नियंत्रक आणि महालेखापरीक्षक यांच्या वेतनाचा समावेश आहे ?

राज्यातील लोकांचे रहाणीमान उंचावणे, सार्वजनिक आरोग्य सुधारणे, आरोग्यास घातक असलेले अमली पदार्थ आणि मादक पेयांचे सेवन थांबवणे यासाठी निर्देशक तत्वामधील कोणता अनुच्छेद राज्यांना बंधनकारक आणि जबाबदार ठरवतो ?

भारतात न्यायालयीन पुर्विलोकन ________सुचवते

लोक न्यायालय बाबत खालीलपैकी कोणते विधान बरोबर नाही

खालीलपैकी कोणत्या प्रकरणात भारताच्या सर्वोच्च न्यायालयाने राज्यघटनेच्या मुलभूत सर्न्च्नेत संसदेला बदल करता येणार नाही असा निर्णय दिला

न्यायालयीन पुंर्विलोकांना बाबत खालीलपैकी कोणते विधान बरोबर नाही

आंतरराष्ट्रीय न्यायालयाबाबत खालीलपैकी कोणते विधान बरोबर आहे

खालील विधाने विचारात घ्या :
अ) ब्रिटन मध्ये विधीनियामात न्यायलयीन पुनर्विलोकन ची परवानगी नाही
ब) जेथे न्यायालयीन पुनर्विलोकन बाबत कोणतीही मर्यादा नाही अशा अमेरिकेच्या न्यायसंस्थेतील भारतीय न्यायसंस्था श्रेष्ठ नाही

उच्च न्यायालयाच्या खालीलपैकी कोणत्या मुख्य अधिकार कक्षा आहेत
अ) मूळ आधीकारिता ब) अपिलीय अधिकारिता
क) पर्यविक्षीय अधिकारिता ड) सल्लागिरी अधिकारिता

भारतातील लोकपाल व लोकायुक्त हि पदे खालील कोणाशी साधर्म्य दर्शविणारी आहेत

खालील विधाने लक्षात घ्या
अ) राज्यघटनेच्या नवव्या विभागातील तरतुदी ह्या पाचव्या परिशिष्टात समावेश असलेल्या क्षेत्रात लागू नाहीत
ब) पाचव्या परिशिष्टात समाविष्ट असणाऱ्या क्षेत्रात सात राज्यांच्या समावेश होतो
क) १९९६ मध्ये संसदेने अशा क्षेत्रांसाठी PESA कायदा मजूर केला
वरीलपैकी कोणते विधान अचूक आहेत ?

७३ व्या घट्नेदुरुस्तीच्या पंचायती संस्थांच्या रचनेबद्दलच्या कोणत्या तरतुदी राज्य सरकारांसाठी ऐच्छिक आहेत
अ) २-३ स्तरीय रचना
ब) निश्चित कार्यकाळ
क) ग्राम सभेची भूमिका व व्याप्ती
ड) जिल्हा नियोजन समिती

स्थानिक शासनावरील दुसऱ्या प्रशासकीय सुधारणा असलेल्या सहाव्या अहवालातील शिफारशी आहेत
अ) एक दशलक्ष लोकसंख्येपेक्षा अधिक लोकसंख्या असलेल्या सर्व शहरांमध्ये सामान महानगरीय वाहतूक प्राधिकरण निर्माण करण्यात यावे
ब) स्थानिक संस्थांमध्ये लोकपाल – लोकायुक्त स्थापन करावेत
क) महापौरांची सरळ निवड
ड) जिल्हा मंडळे स्थापन करावीत आणि त्यांचे मुख्य सचिव म्हणून जिल्हाधिकाऱ्यांनी कार्य करावे

उच्च शिक्षण क्षेत्रातील नियंत्रक यंत्रणेसंबंधी पुढीलपैकी कोणते विधान चुकीचे आहे

खालील विधाने लक्षात घ्या
अ) भारतीय राज्यघटनेच्या कलाम २६२ नुसार संसदेला कायद्याद्वारे आंतरराजीय नद्यांच्या किंवा नदी खोऱ्यातील पाण्यासंबंधीच्या तंट्याच्या अभिनिर्णयाकरता तरतूद करता येते ?
वरील विधानांतील चुकीचे विधान कोणते

राष्ट्रीय मानवाधिकार आयोगाच्या अध्यक्षांची नियुक्ती काही व्यक्तींच्या समितीच्या शिफारशीवरून राष्ट्र्पतीद्वारा केली जाते? खालीलपैकी कोण या समितीचा भाग असत नाही?
अ) पंतप्रधान
ब) गृहमंत्री
क)लोकसभेतील विरोधी पक्ष नेता
ड) राज्यसभेतील विरोधी पक्ष नेता
ई) लोकसभेचा सभापती
फ) राज्यसभेचा अध्यक्ष

प्रशासकीय सेवकांसाठी विद्यापीठाची पदवी हि आवश्यक बाब असू नये असे कोणत्या आयोगाने म्हटले आहे

खालील विधाने विचारात घ्या
अ) भारतीय राज्यघटनेचे अनुच्छेद २ हे भारतीय संघराज्याच्या भाग नसलेल्या भू प्रदेशाच्या समावेश अथवा त्याची नवीन राज्यांमध्ये स्थापना यासंबंधी आहे.
ब) भारतीय राज्यघटनेचे अनुच्छेद ३ हे अस्तित्वात असलेल्या केंद्रशासित प्रदेशासह घटक राज्यांच्या स्थापने संबंधी अथवा त्यातील बदलासंबंधी तरतुदी प्रदान करते.
क) भारतीय राज्यघटनेतील अनुच्छेद ३ खाली असलेले विधेयक हे केवळ लोकसभेतच मांडले जाऊ शकते वरीलपैकी कोणते विधान/विधाने योग्य आहे/त ?

राज्य पुनर्रचना आयोग आणि कायदा या बाबतीत खालील विधाने विचारात घ्या
अ) आयोगाची नियुक्ती डिसेंबर १९५३ मध्ये केली होती
ब) आयोगाच्या प्रमुखपदी फझल अली हे होते आणि आयोगाचे अन्य दोन सदस्य एच व्ही कामथ आणि गोविंद वल्लभ पंत हे होते
क) आयोगाने आपला अहवाल ३० सप्टेंबर १९५४ रोजी सादर केला
ड) राज्य पुनर्रचना अधिनियम ३१ ऑगस्ट, १९५६ रोजी मंजूर झाला
ई) राज्य पुनर्रचना अधिनियम १ जानेवारी, १९५७ रोजी अंमलात आला
वरीलपैकी कोणती विधाने योग्य आहेत?

भारतीय राज्यघटनेच्या खालीलपैकी कोण्या तरतुदी २६ नोव्हेंबर १९४९ रोजी लागू झाल्या ?
अ) नागरिकत्व ब) निवडणूक
क) तात्पुरती संसद ड) मूलभूत अधिकार

योग्य कथन ओळखा
अ) काही लोकशाहीवादी देश हे प्रजासत्ताक आहेत.
ब) काही लोकशाहीवादी देश हे प्रजासत्ताक नाही,.