[SPG] विशेष संरक्षण गट (दुरुस्ती) विधेयक, 2019
Special Protection Group (Amendment) Bill, 2019
- विशेष संरक्षण गट (दुरुस्ती) विधेयक, २०१९ संसदेत मंजूर झाले. हे विधेयक ३ डिसेंबर २०१९ रोजी राज्यसभेत भारतीय राष्ट्रीय कॉंग्रेसच्या वॉकआऊट दरम्यान मंजूर झाले.
- लोकसभेने यापूर्वी २७ नोव्हेंबर, २०१९ रोजी एसपीजी विधेयक मंजूर केले होते. एसपीजी (दुरुस्ती) विधेयक, २०१९, पंतप्रधान आणि त्यांच्या जवळच्या कुटुंबातील सदस्यांना सुरक्षा निवासस्थानावर ठेवण्याचा प्रस्ताव ठेवला आहे, जे अधिकृत निवासस्थानी आहेत.
- एसपीजी विधेयकात माजी पंतप्रधान आणि त्यांच्याबरोबर राहणाऱ्या त्यांच्या कुटुंबीयांना पाच वर्षांसाठी देण्यात आलेल्या अधिकृत निवासस्थानी सुरक्षा देण्याचा प्रस्तावही देण्यात आला आहे.
- केंद्रीय गृहमंत्री अमित शहा यांनी २५ नोव्हेंबर, २०१९ रोजी एसपीजी (दुरुस्ती) विधेयक संसदेच्या खालच्या सभागृहात आणले. विधेयक विशेष संरक्षण गट अधिनियम, १९९८ मध्ये सुधारणा करण्याचा प्रयत्न करीत आहे.
एसपीजी (दुरुस्ती) विधेयक, २०१९: उद्दीष्ट
- एसपीजी आता केवळ पंतप्रधान आणि त्यांच्या सोबत राहणा ऱ्या जवळच्या कुटुंबातील सदस्यांचे सरकारी निवासस्थानी संरक्षण करेल .
- हे माजी पंतप्रधान आणि त्यांच्या जवळच्या कुटुंबातील सदस्यांना त्यांच्या निवासस्थानावर नियुक्त केलेल्या तारखेपासून पाच वर्षांच्या मुदतीसाठी त्यांच्या निवासस्थानी राहण्यासही सुरक्षा प्रदान करेल.
- एखाद्या माजी पंतप्रधानांकडून एसपीजी सुरक्षा मागे घेतली गेली तर ती तत्काळ कुटुंबातील सदस्यांकडूनदेखील मागे घेण्यात येईल
एसपीजी म्हणजे काय?
- एसपीजी सुरक्षा, ऑक्टोबर १९८४मध्ये इंदिरा गांधी यांच्या हत्येनंतर भारताचे पंतप्रधान यांना संरक्षण करण्यासाठी १९८५ मध्ये स्थापन करण्यात आले सर्वात उच्च संरक्षण यंत्रणा आहे.
- पंतप्रधान आणि त्यांच्या निकटवर्ती सदस्यांना सुरक्षेसाठी एसपीजीची सुरूवात करण्यात आली असली तरी १९९२ मध्ये राजीव गांधी यांच्या हत्येनंतर माजी पंतप्रधान आणि त्यांच्या निकटवर्तीयांना सुरक्षा कवच देण्यासाठी एसपीजी कायद्यात बदल करण्यात आले .
- बीरबलनाथ समितीच्या अहवालातील शिफारशींच्या आधारे एसपीजी १९८५ मध्ये अस्तित्वात आला.
- १९८५ ते १९८८ पर्यंत एसपीजी कार्यकारी आदेशाद्वारे शासित होते आणि केवळ १९८८ मध्ये पंतप्रधान आणि त्यांच्या कुटुंबियांना सुरक्षा पुरविण्यासाठी एसपीजी कायदा अस्तित्त्वात आला.
- या कायद्यांतर्गत स्पेशल प्रोटेक्शन ग्रुप (एसपीजी) पंतप्रधान आणि त्यांच्या कुटुंबातील सदस्यांना सुरक्षा प्रदान करते.
- एसपीजी केवळ शारीरिक सुरक्षा देत नाही, परंतु पंतप्रधान कार्यालयाचे संरक्षण, त्यांचे / तिच्या संप्रेषण प्रणाली, परदेश दौरे आणि त्यांचे आरोग्य आणि आरोग्याशी संबंधित बाबींबद्दल काळजी घेते.